تاثیر دانسیته کانی ها بر دقت تعیین درجه آزادی از مقاطع صیقلی
By
منصور تاجداری، حمید شکرچیان، صمد بنیسی
Published in
ششمین سمینار بلور شناسی و کانی شناسی ایران
at
1376
Direct link:
http://kmpchemmat.ir/pii/252714
Abstract
در فرآیند پرعیارسازی کانی‌ها، قبل از جداسازی لازم است که کانی‌ها آزاد شوند. آزادسازی کانی‌ها یکی از مراحل پرهزینه و مهم در فرآوری مواد می‌باشد که با خردایش مرحله‌به‌مرحله سنگ معدن حاصل می‌شود. میزان درجه آزادی از بررسی میکروسکوپی مقاطع صیقلی نمونه‌ها مشخص می‌شود. عملیات پرعیارکنی مس در معدن مس سرچشمه نیز از این قاعده مستثنا نبوده و روزانه نمونه‌هایی از خوراک (ورودی) ، کنسانتره (محصول پر عیارشده) و باطله جهت تعیین وضعیت قفل‌شدگی کانی‌ها برداشته می‌شود. عملیات جداسازی کانی باارزش از باطله زمانی از کارایی مطلوبی برخوردار است که درجه آزادی کانی باارزش بالا باشد، به‌عبارت‌دیگر میزان قفل‌شدگی کانی‌ها به حداقل رسیده باشد. اصلی‌ترین روش جدایش کانی‌ها در معدن مس سرچشمه روش شناورسازی (فلوتاسیون) کانی‌های باارزش است. عیار مس در ورودی سلول‌های فلوتاسیون تقریباً ۱ درصد و در کنسانتره ۳۰ درصد و در باطله 15/0 درصد می‌باشد. برای بررسی کارایی این روش از این سه محل نمونه‌هایی جهت تهیه مقاطع صیقلی برداشته می‌شود. مقاطع صیقلی معمولاً با استفاده از یک رزین که در آن نمونه سنگ معدن ریخته شده و سخت می‌شود، تهیه می‌گردند. رزین ممکن است در فشار و درجه حرارت معمولی و یا خیلی بالا سرد شود. اگر تفاوت بارزی بین دانسیته کانی بارزش و باطله نمونه وجود داشته باشد، به دلیل متفاوت بودن سرعت ته‌نشینی ذرات، تفریقی بین دو نوع ذره در زمان سرد شدن رزین صورت می‌گیرد. به بیان دیگر، در عمق مقطع صیقلی تجمع کانی‌های با دانسیته بالا و در رو تجمع کانی‌های با دانسیته پایین رخ خواهد داد. این پدیده در زمانی که رزین در شرایط معمولی سخت شود، تأثیر بیشتری دارد. در نتیجه، نتایجی که از بررسی این نوع مقاطع به دست می‌آید با خطای نسبتاً بالایی همراه است. این مسئله تا حدی به دلیل مشکلات عملیاتی در تهیه مقاطع صیقلی حتی در فشار و درجه حرارت بالا نیز روی می‌دهد. کانی‌های مس دار معدن مس سرچشمه عبارت‌اند از: کالکوسیت، کالکوپیریت، کوولیت و کانی‌های سیلیکاته عمده کانی‌های باطله را تشکیل می‌دهند. ازآنجایی‌که دانسیته کانی‌های باارزش در حدود 5/4 و باطله ۲٫6می‌باشد، احتمال بروز مشکل تفریق کانی‌ها و در نتیجه واردشدن خطا وجود دارد. در مجتمع مس سرچشمه مقاطع صیقلی با استفاده از پودر قالب‌گیری خاصی (Pherolic Resin) در درجه حرات ۱۳۸-۱۴۹ درجه سانتی‌گراد و در فشار psi ۴۲۰۰ تهیه می‌شوند. مقاطع تهیه شده دارای قطر ۳ و ضخامت ۱ سانتی‌متر می‌باشند. ۸ گرم از نمونه‌های گرفته شده که به‌صورت پودر خیلی ریز (کوچک‌تر از ۲۰ میکرون) بودند، با ۲ گرم پودر قالب‌گیری مخلوط شدند و طبق مقطع دستورالعمل خاصی با دستگاه فشاری Simplmet شدند. در مرحله اول برای تعیین خطای شخص قرائت کننده حداقل سه بار یک مقطع در سه زمان مختلف توسط یک نفر کانی نگاری گردید. در این کار تعداد زیادی از کانی‌های باارزش شمارش شدند و نوع قفل‌شدگی آنها تعیین گردید. نتایج نشان داد که خطای قرائت کننده ۵درصد می‌باشد. در مرحله بعدی جهت بررسی تفریق، یک مقطع صیقلی از دو سمت بالا و پایین به طور مستقل مورد بررسی میکروسکوپی قرار گرفت. مشخص گردید که تجمع کانی‌های باارزش (دانسیته بالا) در هنگام قرائت سمت پایین مقطع بیشتر از سمت بالای آن می‌باشد. در مورد کانی‌های سیلیکاته (دانسیته پایین) عکس این مشاهده گردید. تأثیر کاربردی این پدیده آن است که اگر مقطعی از سمت پایین قرائت شود، در اثر خطا وضعیت بهتر از واقعیت موجود گزارش خواهد شد. برای بررسی بیشتر، مقطع صیقلی موردنظر به طور افقی از وسط بریده شد و مورد بررسی مجدد قرار گرفت. نتایج نشان داد که هر چه از سمت بالا به سمت پایین مقطع حرکت. شود، در صد کانی‌های با لرزش افزایش پیدا می‌کند. در نهایت، کانی نگاری یک برش عمودی سراسری مقطع، پدیده تفریق را بخصوص در مورد نمونه کنسانتره که در آن تجمع ذرات با دانسیته بالا زیاد بود، نشان داد. در نتیجه این پژوهش، پیشنهاد گردید که کانی نگاری همواره از یک سمت مقطع صورت گیرد و در مواردی که تجمع کانی‌های باارزش زیاد است کنسانتره مقدار خطای آن در نظر گرفته شود.
Keywords
کلمات کلیدی در این بخش قرار می گیرند
|